in de afgelopen twee dagen heb ik talloze malen je bericht "Dit is hem dan" langs zien komen op social media. Toen ik je bericht las gebeurden er eigenlijk twéé dingen met me: ik werd eerst enorm geraakt door het immens scherpe en sterke beeld dat de vader op de foto uitstraalde, zoals vrijwel iedereen denk ik. En er gebeurde ook iets anders: ik werd boos, erg boos.
Boos op jou. Maar niet alleen jou. Naast jouw plaatje heb ik ook andere plaatjes langs zien komen, met oproepen erbij van ruwweg dezelfde strekking: het is wreed, inhumaan om deze man als een "gelukszoeker" te zien, hem af te schrijven als iemand die we moeten weren. Iemand waar we bang voor moeten zijn. Ik ben het namelijk volledig eens met jouw boodschap.
Maar niet met iets anders. Het vluchtelingendebat werkt op dit moment enorm polariserend. Op dit moment worden er óók berichten geshared over dit onderwerp met een totaal tegengestelde strekking. Waarschijnlijk is dat ook je opzet geweest: die tendens proberen te beteugelen. En terecht, wat mij betreft.
Maar op dit moment dreigt er een beetje een sfeer te ontstaan waarin ik me niet meer thuisvoel. Een sfeer waarin een knooppunt in onze geschiedenis dat misschien een kruispunt, misschien een viersprong of zelfs een vijfsprong is, wordt gepresenteerd als een T-splitsing: je kunt hard naar links, of hard naar rechts. Een sfeer waarin een kritische blik op het vluchtelingenvraagstuk wordt afgedaan als een bocht naar dat harde rechts. "Laten we nou niet zo negatief zijn".
Als mensen ergens van houden, zijn het plaatjes, beelden. Daarom is de infographic zo populair. Plaatjes zijn kort, maar krachtig. Jouw plaatje speelt voor heel veel mensen in op hele sterke emoties. Natuurlijk is die man geen gelukszoeker, dat weten we vrijwel zeker. Maar een foto vertelt niet altijd meer dan duizend woorden. Het vluchtelingenprobleem is complex. Wie laten we binnen, en wie niet? En waarom laten we bepaalde mensen niet binnen? Hoe zit het met IS-strijders? Dit zijn legitieme vragen die op dit moment bestaan.
Want bijvoorbeeld Judith Sargentini van GL beweerde een tijdje terug al op voorhand dat die er niet tussen zouden zitten. Dat dat "stemmingmakerij" was. Niet lang daarna werden de eerste twee IS'ers al in Italië opgepakt. Dat is de keerzijde van idealisme, en optimisme. Van het goede in de mens uit willen gaan leidt óók tot problemen.
Er zijn namelijk heel veel mensen zoals ik die zich ergens in het grijze gebied tussen links en rechts bevinden. Mensen die menselijk willen blijven én kritisch. En er sluipt een groot gevaar in jouw soort berichten. Je kunt namelijk die mensen niet sneller onder de vleugels van Wilders krijgen dan door hun legitieme angsten, bezorgdheden en behoefte aan betrokkenheid in de besluitvorming af te doen als een soort azijnzeikerij tegen de legitieme vluchteling. Tegen die anonieme man.
Nee Mostafa, dit is hem niet. Laten we het beste doen voor hem en zijn lotgenoten wat we kunnen. Maar laten we ook vooral zorgvuldig blijven, juist nu. Want eerlijk gezegd Mostafa, moest je dat nou werkelijk 'aantonen' met je bericht? Dat deze man géén gelukszoeker is? Dat is nogal een open deur. En als we simpele beeldvorming graag aanpakken bij het "guurrechtse" kamp in deze discussie, laten we dan ook de hand in eigen boezem steken wat jouw bericht betreft. Het is een grimmige, intense waarheid, maar de waarheid van deze man sluit bepaalde "less convenient truths" niet uit.
Het beste proberen te doen is een morele verplichting die we hebben. Maar onze complexe wereld is niet terug te brengen tot een Kinderen-voor-Kinderen-liedje. Een goede, eerlijke infographic, dat zou ik liever zien. Want dat hij het niet is wist ik al.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten